Diarree en chronische diarree: waarom de oorzaak vinden cruciaal is

Diarree en chronische diarree: waarom de oorzaak vinden cruciaal is

Diarree, dunne, waterige ontlasting die vaker komt dan normaal, is een klacht die vrijwel iedereen wel eens meemaakt. Vaak is het een kortdurend probleem dat binnen een paar dagen verdwijnt, maar soms blijft het langer aanhouden. Wanneer diarree vier weken of langer duurt, spreken we van chronische diarree.

Diarree is geen op zichzelf staande ziekte, maar een signaal dat er iets misgaat in de spijsvertering. Het kan te maken hebben met een tijdelijke infectie, maar ook met voedselintoleranties, ontstekingsziekten van de darm of een verstoord darmmicrobioom, de miljarden bacteriën in onze darmen die helpen bij vertering, afweer en vochtbalans.

Het verschil tussen acute en chronische diarree is belangrijk:

• Acute diarree duurt meestal enkele dagen en wordt vaak veroorzaakt door een infectie (bijvoorbeeld een virus of bacterie).
• Chronische diarree houdt weken tot maanden aan en heeft vaak een complexere oorzaak, zoals dysbiose(onbalans in darmbacteriën), langdurige ontsteking of verteringsproblemen.

Waarom is het zo belangrijk om de onderliggende oorzaak te vinden?
Omdat de aanpak totaal anders is bij een tijdelijke infectie dan bij een langdurige microbioomverstoring of voedselintolerantie. Zonder die kennis behandel je vaak alleen het symptoom  en blijven klachten steeds terugkomen.

In de rest van dit artikel bekijken we:

1. Wat diarree en chronische diarree precies zijn.
2. Hoe ze ontstaan.
3. Welke rol het darmmicrobioom speelt in het ontstaan én herstel van diarree.
4. Hoe je met Medivere-testen de oorzaak kunt achterhalen.
5. Welke stappen je kunt zetten om klachten blijvend op te lossen.

Zo combineren we medische inhoud, duidelijke uitleg en praktische handvatten – voor zowel mensen met klachten als professionals die hun cliënten beter willen helpen.

 

H2: Wat is diarree en wat is chronische diarree?

Diarree betekent dat je ontlasting dun, waterig en vaak ook frequenter is dan normaal. Meestal is het een kortdurende klacht die vanzelf weer overgaat, maar soms houdt het aan en wordt het chronisch.

Definitie en kenmerken

• Acute diarree: plots begin, duurt meestal 1 tot 7 dagen. Vaak veroorzaakt door een virus, bacterie of besmet voedsel.
• Chronische diarree: duurt vier weken of langer. Komt vaak door complexere problemen zoals dysbiose(onbalans in darmbacteriën), voedselintoleranties of chronische ontstekingen in de darm.

Naast dunne ontlasting kunnen er bijkomende klachten zijn:

• Buikkrampen
• Winderigheid
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Tekorten aan voedingsstoffen en mineralen

Waarom diarree niet altijd hetzelfde is:

De oorzaak van diarree bepaalt het patroon:

• Waterige diarree kan wijzen op een probleem in de opname van vocht in de dikke darm, vaak door infecties of ontstekingen.
• Vette, glanzende ontlasting kan wijzen op een vetabsorptieprobleem, bijvoorbeeld door een enzymtekort of galstoornis.
• Diarree met slijm of bloed kan duiden op een ontstekingsziekte van de darm (IBD).

Chronische diarree: een signaal, geen ziekte op zich

Langdurige diarree is geen zelfstandige aandoening, maar een symptoom dat de darmfunctie verstoord is. Vaak is er sprake van meerdere factoren tegelijk:

• Een verstoord darmmicrobioom dat de vocht- en elektrolytenbalans niet goed kan reguleren.
• Voedselintoleranties die laaggradige ontsteking veroorzaken.
• Onvoldoende vertering door enzymtekort of beschadigd darmslijmvlies.

Door het onderscheid tussen acute en chronische diarree goed te maken, wordt duidelijk of alleen rust en hydratatie voldoende is, of dat er gerichte diagnostiek nodig is om de echte oorzaak te vinden.

 

H3: Hoe ontstaat diarree?

Diarree ontstaat wanneer er iets misgaat in de balans tussen vochtopname en vochtproductie in de darmen, of wanneer de darmbewegingen (peristaltiek) versneld zijn. Het gevolg is dat de ontlasting te veel water bevat en sneller wordt uitgescheiden.

Er zijn meerdere mechanismen waardoor diarree kan ontstaan:

1. Versnelde darmbeweging

Als de spieren in de darmwand te snel samentrekken, gaat voedsel te vlug door de darmen heen. Er is dan te weinig tijd om water op te nemen, waardoor de ontlasting dun blijft.

·       Vaak veroorzaakt door stress, PDS (prikkelbare darm syndroom) of infecties.

2. Verminderde vochtopname

De dikke darm is verantwoordelijk voor het terugwinnen van vocht. Als dit proces verstoord is, blijft de ontlasting waterig.

·       Komt voor bij darmontstekingen, coeliakie en bepaalde infecties.

3. Overmatige vochtproductie

Sommige bacteriën, virussen of toxines stimuleren de darmwand om meer vocht en slijm af te scheiden. Dit wordt vaak gezien bij acute voedselvergiftiging.

4. Slechte vertering en opname

Als enzymen of gal onvoldoende werken, worden voedingsstoffen niet volledig afgebroken. Deze blijven in de darm achter en trekken vocht aan, wat leidt tot diarree.

·       Voorbeelden: lactose-intolerantie, pancreasinsufficiëntie.

 

De rol van het darmmicrobioom bij diarree

Het darmmicrobioom, de miljarden bacteriën in onze darmen, speelt een cruciale rol in de vochtbalans, de vertering en de bescherming tegen ziekteverwekkers.

Bij dysbiose (een verstoorde balans van darmbacteriën) kan het volgende gebeuren:

·       Overgroei van schadelijke bacteriën die toxines produceren en diarree opwekken.

·       Tekort aan goede bacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacterium, die juist helpen vocht terug te winnen.

·       Ontstekingsreacties in de darmwand, waardoor de opnamecapaciteit daalt.

Deze verstoring kan het gevolg zijn van:

·       Antibioticagebruik

·       Een vezelarm, suikerrijk dieet

·       Chronische stress

·       Infecties of langdurige medicatie

Belangrijk: Bij acute diarree herstelt het microbioom vaak vanzelf. Maar bij chronische diarree blijft de verstoring bestaan, waardoor het probleem niet verdwijnt zonder gerichte aanpak.

 

H4: Mogelijke oorzaken van (chronische) diarree

Diarree, en zeker chronische diarree,  kan meerdere oorzaken hebben. Vaak spelen meerdere factoren tegelijk een rol, waardoor het belangrijk is om de volledige situatie te bekijken en de onderliggende oorzaak te achterhalen.

Hier zijn de belangrijkste oorzaken, inclusief de link met het darmmicrobioom:

1. Infecties

·       Acute diarree wordt vaak veroorzaakt door virussen (norovirus, rotavirus), bacteriën (Salmonella, E. coli) of parasieten (Giardia).

·       Infecties veranderen tijdelijk de samenstelling van het microbioom en kunnen bij sommige mensen leiden tot post-infectieuze diarree die weken of maanden aanhoudt.

2. Voedselintoleranties of voedselovergevoeligheden

·       Bij intoleranties zoals lactose- of fructose-intolerantie blijven bepaalde suikers onverteerd in de darm, waar ze vocht aantrekken en diarree veroorzaken.

·       Chronische blootstelling kan leiden tot laaggradige ontsteking en microbioomverstoring.

3. Dysbiose – verstoring van de darmflora

·       Een gezond microbioom houdt de vertering stabiel en remt ziekteverwekkers.

·       Bij dysbiose is er overgroei van schadelijke bacteriën of te weinig gunstige bacteriën, wat kan leiden tot gasvorming, toxineproductie en diarree.

·       Oorzaken van dysbiose:

o   Antibioticagebruik

o   Vezelarm, suikerrijk dieet

o   Langdurig gebruik van maagzuurremmers of NSAID’s

o   Chronische stress

4. Chronische darmziekten

·       PDS (Prikkelbare Darm Syndroom): kan diarree-dominant (PDS-D) zijn, vaak in combinatie met microbioomverstoringen.

·       IBD (Inflammatory Bowel Disease): zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, waarbij ontstekingen de darmfunctie ernstig verstoren.

5. Malabsorptie en verteringsproblemen

·       Tekort aan verteringsenzymen (bijvoorbeeld bij pancreasinsufficiëntie) of galproblemen kan zorgen voor vet- en koolhydraatmalabsorptie, wat diarree veroorzaakt.

·       Vaak ook in combinatie met bacteriële overgroei in de dunne darm.

6. Medicatie

·       Antibiotica, laxeermiddelen, protonpompremmers en sommige antidepressiva kunnen de darmflora veranderen en diarree veroorzaken.

7. Stress en hormonale factoren

·       Stress beïnvloedt de darmmotiliteit en samenstelling van het microbioom via de darm-hersen-as.

·       Hormonale veranderingen, zoals bij een traag werkende schildklier of tijdens de menstruatiecyclus, kunnen de ontlasting beïnvloeden.

Belangrijk: Chronische diarree is meestal geen op zichzelf staand probleem, maar een-->